Acute Stressstoornis (ASS)
Een acute stressstoornis kan ontstaan direct nadat iemand een ernstige traumatische gebeurtenis heeft meegemaakt. Dat kan variëren van het meemaken of zien van een (verkeers)ongeluk, inbraak, overlijden van een naaste, overval, etc.
Daarnaast zijn er bepaalde factoren die het risico op de stoornis kunnen verhogen. Vermoeidheid of een hoge leeftijd zijn daar voorbeelden van.
Een acute stressstoornis is tijdelijk. Andere benamingen voor een acute stressstoornis zijn een acute stressreactie, acute crisis reactie of (psychische) shock. Een acute stressreactie is nauw verwant aan een posttraumatische stressstoornis.
Symptomen acute stressstoornis (ASS)
Niet iedereen die een traumatische gebeurtenis meemaakt, ontwikkelt een acute stressstoornis (ASS). Iedereen ‘raakt van slag’ door de gebeurtenis, maar niet iedereen heeft bijvoorbeeld verschijnselen van shock. De een kan de gebeurtenis eerder en beter een plek geven. De ander lukt dat niet zo makkelijk en heeft meer verwerkingstijd nodig.
Door het trauma kunnen sterke gevoelens van hulpeloosheid en machteloosheid ontstaan, naast gevoelens als angst en afschuw.
Wie aan de acute stressstoornis lijdt:
- heeft heel vaak een verdoofd gevoel (niet meer in contact met de eigen emoties)
- lijkt de omgeving vergeten te zijn,
- heeft problemen met het geheugen,
- heeft slaap- en concentratieproblemen.
Daarnaast is de persoon met een acute stressstoornis prikkelbaar/humeurig, schrikt snel en is angstig. Ook woede, wanhoop, bezorgdheid en uiteindelijk zelfs depressieve gevoelens kunnen voorkomen. Degene met een acute stressstoornis speelt de film van de traumatische gebeurtenis vaak in het hoofd af.
Ook komen lichamelijke klachten als transpireren, blozen en beven, hartkloppingen en hoofdpijn voor als gevolg van een traumatische gebeurtenis.
Zolang je de traumatische gebeurtenis geen plek hebt kunnen geven, blijft het invloed houden op je dagelijks leven. Als de klachten langer aanhouden kan een posttraumatische stressstoornis (PTSS) ontstaan.
Behandeling acute stressstoornis
Een psycholoog of psychiater kan de diagnose acute stressstoornis stellen. Dat gebeurt op basis van het verhaal en de klachten van de patiënt. Ook de medische en familiaire voorgeschiedenis wordt onder de loep genomen. Een psychiatrisch onderzoek kan onderdeel zijn van het onderzoek.
Een acute stressreactie is in principe een tijdelijke aandoening. De klachten zijn dus van korte duur en verdwijnen binnen relatief korte tijd weer. Uit zichzelf of met steun van mensen uit de onmiddellijke omgeving van degene met een acute stressstoornis kan het heel goed zijn dat de klachten weg gaan. Het tonen van begrip, een luisterend oor bieden en vragen stellen kunnen helpen.
Soms helpt het door erover te schrijven. Het kan ook zijn dat de klachten niet verdwijnen of zelfs erger worden. Het is dan wijs hiervoor hulp te zoeken.